Polityka ludnościowa...

[FrancisBegbie]

Po krótce czym zajmuje się Polityka ludnościowa - a właściwie, co kryje się pod pojęciem - Polityka Ludnościowa...



Polityka ludnościowa


W przeszłości, do najnowszych czasów poza nielicznymi przypadkami, polityka ludnościowa oparta była na fundamentalnym założeniu, że potęga i dobrobyt państwa zależy głównie od zasobów demograficznych zaś za największe zagrożenie zgodnie przyjęto agresję zewnętrzną, czemu najlepiej można było przeciwstawić za pomocą własnej licznej armii . Punktem zwrotnym okazała się eksplozja ludnościowa, która to spowodowała zmianę tej perspektywy ku dążeniu do zrównoważenia zasobów ludnościowych poszczególnych państw z ich potencjałem materialnym. Oznacza to skupienie się polityki ludnościowej na wysiłkach zmierzających do kontroli wzrostu demograficznego, głownie za pomocą programów „planowania rodziny czy regulacji urodzeń. Tak więc za pojęciem polityki ludnościowej rozumiemy:
celowe, długofalowe oddziaływanie państwa i podmiotów publicznych na przebieg procesów ruchu naturalnego i wędrówkowego ludności w celu ukształtowania pożądanego stanu i struktury ludności, przez tworzenie warunków społecznych, ekonomicznych i politycznych korzystnych dla przebiegu procesów demograficznych zapewniających biologiczne przetrwanie narodu i zrównoważony rozwój społeczno - ekonomiczny. Współczesna polityka ludnościowa wpływa na kształtowanie procesów ludnościowych pośrednio i bezpośrednio, poprzez stosowanie odpowiednich instrumentów polityki społecznej (mieszczących się w obszarach polityk szczegółowych: rodzinnej, mieszkaniowej, edukacyjnej, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego, zatrudnienia) i polityki gospodarczej, odpowiednich dla pożądanego przebiegu tych procesów.
Punktem wyjścia jest skonkretyzowanie polityki ludnościowej, które może odbyć się za pomocą sformułowania jej celów. Cel polityki ludnościowej podlega specyfikacji i konkretyzacji na poziomie zjawisk demograficznych(istotą jest osiągniecie pożądanego stanu danego zjawiska). Cele polityki przybierają formę
A) Normy opisowej: np.: trzeba dążyć do obniżenia umieralności
Zwykle jednak
B) Zbioru parametrów: tj. określonych wartości liczbowych mierników tychże zjawisk w różnych okresach lub momentach.

Następnym krokiem winno być porównanie celów ze stanem rzeczywistym zjawisk demograficznych wyniki zestawienia celów ze stanem aktualnym pozwolą zidentyfikować zadania polityki demograficznej. Zadania polityki są odpowiedzią na pytanie czy polityka winna być pasywna czy też aktywna. Zadaniem może być utrzymanie statusu quo tylko w przypadku gdy stan pożądany nie różni się od stanu oczekiwanego. tj. nie wymaga podjęcia nowych działań lub zastosowania dodatkowych instrumentów. Każdy inny przypadek zidentyfikowania zadania wymaga polityki aktywnej wówczas różnica między stanem pożądanym i oczekiwanym stwarza przesłanki do oceny wykonalności zadań polityki i wyboru najbardziej odpowiednich instrumentów. Nie każde zadanie jest wykonalne, zwłaszcza gdy barierą staje się okres jego wykonania. Inną przeszkodą na drodze realizacji zadania jest techniczna niewykonalność danego zadania tj. bezpośredni koszt jego realizacji może przekraczać możliwości finansowe, materialne, ludzkie co więcej, mogą z tym wiązać się wysokie koszty pośrednie.
Z punktu widzenia skuteczności polityki ludnościowej oraz możliwości wystąpienia efektu ubocznego istnieje obszar zmienności, tj w ramach którego zjawiska demograficzne w konkretnej populacji mogą być modyfikowane, czyli poddawane oddziaływaniu polityki aktywnej. To są główne przesłanki decydujące o tym, że do realizacji celów polityki ludnościowej wybiera się te a nie inne zadania z zakresu pewnych zjawisk demograficznych(np.: z zakresu rozrodczości a nie umieralności). Innymi ważnymi aspektami wykonalności to ograniczenia czasowe, koszty bezpośrednie i pośrednie realizacji zadań polityki ludnościowej . Wreszcie, przy ustalonych już zadaniach i zakresie polityki ludnościowej, a także jej kosztach(wraz ze wskazaniem na źródła finansowania) następuje opracowanie sposobu realizacji polityki tj. wyboru jej instrumentów instrumentów zaprojektowanie otoczenia instytucjonalnego tego procesu(podmiot polityki struktura wewnętrzna, podział funkcjonalny , sposoby współpracy, hierarchia itp.) jak również ustalenie harmonogramu działania.
Polityka ludnościowa nabiera sensu tulko wtedy, gdy przewiduje się, że będzie ona skuteczna. Jest jednak wiele czynników ograniczających jej skutecznośc, chociaż większość większość nich(np.: preferencje polityczne i ich zmienność, orientacje ideologiczne rządów, zmiana dostępności zasobów za pomocą których polityka jest realizawana itd.) nie są zależne od wiedzy demograficznej. Wyjątkiem może być wachlarz instrumentów polityki ludnościowej jakimi dysponujemy. Wybór instrumentów wynika w dużym stropniu ze znajomość uwarunkowań zjawisk demograficznych. demograficznych polityce ludnościowej stosuje się dwie grupy instrumentów:
a) bezpośrednie tj. normy (najcześciej prawne) nakazujące określone zachowania lub ich zakazujące.
b) pośrednie tj. pewne bodźce (najczęściej gratyfikacje finansowe, rzeczowe lub symboliczne) oddziałujących na wspólne otoczenie, w jakim są kształtowane zachowania jednostek.

Długotrwała praktyka polityki ludnościowej w wielu krajach dowodzi, ze niezależnie od stosowanych środków, jej skuteczność jest zwykle stosunkowo niska.



Źródło:

Okólski, Demografia

i

http://www.ipiss.com.pl/teksty/politykalud.doc

[socjopat]

obecnie w Polsce mamy do czynienia z polityką pronatalistyczną, jak oceniacie podejmowane działania Rządu, jakie inne działania powinny być podejmowane a nie są?